دکترمحمد مهدی سمواتی
موسس گروه مدیریت سرمایه فاینوست
بازار و بورس – مکانیزم عرضه و تقاضا هوشمند ترین مکانیزم بازارهای مالی بوده و هر دارایی در اقتصاد به قیمت منصفانه خود می رسد. در این بین عواملی باعث می شوند این مکانیزم هوشمند به درستی عمل نکرده و یا با تأخیر زمانی در رسیدن به ارزش منصفانه روبرو شود. یکی از عواملی که باعث اخلال در این مکانیزم می شود، مداخله سیاسی است. در تفسیر ریسک به عنوان متغیری اثر گذار در بازار های مالی، دو سطح ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک همواره مد نظر سرمایه گذاران بوده است. سطوحی از تحلیل که وابسته به متغیرهای عملکردی یک صنعت و یا شرکت خاص است، همواره مبنای انتخاب سهام مناسب می باشد، اما گاهی متغیرهای کلان اقتصادی که در واقع همان ریسک سیستماتیک تعبیر می شود باعث می شود تا سرمایه گذاران علی رغم وجود ارزش منصفانه در بازار، تمایل به خرید از خود نشان ندهند.
عدم قطعیت در متغیرهای کلان اقتصادی همچون نرخ ارز، نرخ بهره، تورم انتظاری و کسری بودجه دولت خود به عنوان عواملی سیستماتیک سرمایه گذاران را در شرایط فعلی از تصمیم گیری باز می دارد و از سوی دیگر مداخله سیاسی مجلس در بازار سرمایه شرایط را پیچیده تر از پیش نموده است. دولت در تلاش است تا در سال آخر فعالیت خود بازار سرمایه را در شرایط مناسب تر و نرخ ارز را در محدوده پایین تحویل دولت بعدی دهد. در سمت مقابل جناح حاکم بر مجلس با انتظار پیروزی در انتخابات بعدی ریاست جمهوری در تلاش است تا از اقدامات کوتاه مدتی در رشد شاخص و کاهش نرخ ارز جلوگیری کند.
جدا از اینکه کدام تصمیم منافع اجتماعی و عمومی بیشتری دارد، ذات مداخله نهاد قانونگذار در امور اجرایی بازار سرمایه زنگ خطر گروگان گیری بازار سرمایه را برای فعالان بازار به صدا درآورد و در این شرایط که بازار به اندازه کافی دارای ابهامات اساسی در چشم انداز کلان است، تصمیم گیری را به مراتب سخت تر نموده است. در این شرایط حساس، جای خالی سازمان بورس و شورای عالی بورس مستقل که بایستی جدای از رفتار جناحی و متناسب با اهداف کلان حاکمیتی تصمیم گیری نمایند، بیش از گذشته حس می شود. انتظار می رود که تصمیم سازان سیاسی که این روزها علاقه زیادی به اظهار نظر در مورد بازار سرمایه دارند، به این نکته حیاتی توجه کنند که در صورت از دست رفتن سرمایه اجتماعی در بازار سرمایه، هیچ جناح و حزبی امکان بهره برداری از این بازار و برگرداندن رونق به آن را نخواهد داشت.
