بازار و بورس- قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، در میان تمام نگرانیها و چالشها و در شرایط بحرانی اقتصاد جهانی امضا شد؛ قراردادی که به گفته سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه، بر تقویت همکاری در بخش خصوصی و نقش جمهوری اسلامی ایران در برنامه زیرساختی و سرمایهگذاری طرح کمربند و جاده متمرکز است.
این تأکید، در حالی است که در سالهای گذشته، بهدلیل تحریمها و تنشهای سیاسی و اقتصادی، بخش خصوصی برای تولید، واردات مواد اولیه و صادرات با بحرانهای بسیاری روبهرو بوده است. اکنون نکته قابلبررسی این است که آیا بخش خصوصی پتانسیل هماهنگی با چنین توافق بینالمللی را دارد؟ بحثی که به نگرانی برخی از کارشناسان درباره نفع بیشتر چین در این توافق دامن زده است.
سیدحمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه، درباره توانایی و موانع بخش خصوصی، به «بازار و بورس» گفت: «هرچند که بخش خصوصی در طی این سالها نشان داده که میتواند نسبت به بخش دولتی عملکرد بهتری داشته باشد و توانایی و قابلیت استفاده از چنین توافق هایی را دارد اما باید شرایط و فضای کسبوکار مهیا باشد. اگر قرار است مشارکت سازندهای از طرف بخش خصوصی باشد، باید شرایط برای تولید تسهیل و موانع برطرف شود؛ چه شرایط داخلی و چه شرایط خارجی. اگر تاکنون بخش خصوصی نتوانسته بهاندازه ظرفیتها و تواناییهایش عمل کند، به شرایط سیاسی و اقتصادی برمیگردد.»
او با اشاره به اینکه چین میتواند در چند سال آینده، ابرقدرت اقتصادی دنیا شود، توضیح داد: «در مزیتهایی که این توافقنامه برای ایران دارد، شکی نیست اما باید دید که چین در مقابل امتیازهایی که داده، چه بهرهای میبرد. نکته اصلی این است که در وضعیت کنونی ایران در سطح بینالمللی و فشارهای امریکا بر کشورهای طرف قرارداد با ما، کمی بعید بهنظر میرسد که این توافقنامه، مراوده برابری برای هر دو کشور باشد، با توجه به اینکه شاید این قرارداد، خیلی خوشایند قدرتهای بزرگ دنیا نباشد و در صدد کارشکنی برای آن برآیند؛ مگر اینکه چین بخواهد در مقابل تنشهای احتمالی از ایران دفاع کند که این موضوع هم بعید بهنظر میرسد.»
میرمعینی درباره تأثیر قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین بر بازار سرمایه، مطرح کرد: «البته باید گفت با توجه به اینکه مفاد و جزئیات این توافقنامه بهطور دقیق مشخص نیست، نمیتوانیم پیشبینی دقیق از تأثیر آن بر بازار سرمایه داشته باشیم اما بهنظر من این توافق بنا بر دلایل بسیار، نمیتواند تأثیر خاصی بر بازار سرمایه داشته باشد و حتی شاید منجر به تأثیرات منفی نیز شود. در نگاه کلی اما باید گفت با توجه به افزایش قیمت دلار پس از امضای قرارداد، بهنظر میرسد که امریکا اجازه ندهد که بهراحتی این قرارداد به نفع ایران و چین تمام شود.