بازار و بورس- محمدکاظم مهدوی، کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل کارگزاری آپادانا درمورد نوسان‌های اخیر، به «بازار و بورس» گفت: «برای نوسان‌های بیش از اندازه بازار، دلایل متعددی وجود دارد که کمبود نقدینگی مهم‌ترین آنها است. نقدینگی همیشه به روان و شاداب کردن بازارا کمک می‌کند. این روزها، ممکن است بخشی از سهام خریداری می‌شود اما به‌دلیل نبود نقدینگی، بخش دیگری از همان سهام قفل در صف فروش است. این روند، به سهامی که در حال خرید و فروش است فشار وارد می‌کند. وقتی چنین جریانی اتفاق می‌افتد، سهامداران خرد، تصور می‌کنند که اگر امروز بفروشند، می‌توانیم در روزهای آینده آن را ارزان‌‌تر بخرند. این نگاه، باعث می‌شود که هم خریدار از خرید دست بکشد هم فروشنده انگیزه فروش و میل به خرید ارزان‌تر در هفته‌های آینده دارد. این سیکل متأسفانه هر روز تکرار می‌شود و به نوسان‌های قابل‌توجه بازار منجر شده است.»

این کارشناس بازار سرمایه، در مورد واکنش‌های منفی بازار به اخبار مثبت سیاسی و اقتصادی، توضیح داد: «این روزها، اخبار برجام مثبت و سهام ارزنده است اما این موارد، انگیزه‌ کافی بین شرکت‌ها و حقوقی‌های بزرگ و سرمایه‌گذاران ایجاد نکرده است. به‌خصوص اینکه این دیدگاه رواج پیدا کرده که اگر قیمت دلار کاهش پیدا کند، بازار هم ریزش خواهد کرد که به‌نظر من دیدگاه غلطی است. کاهش قیمت دلار، منجر به بهبود شرایط شرکت‌های صادرات‌محور و بهبود عملیات بانکی و تولیدات – به‌خصوص خودرویی- خواهد شد.»

به‌گفته مهدوی، بازار این روزها تحت‌تأثیر کوتاه‌مدت مسائل سیاسی و اقتصادی است. همچنین رفتار سهامداران خرد نیز، باعث ایجاد آشفتگی در بازار شده است. او در این مورد مطرح کرد: «نیاز مالی سهامداران خرد یا ترس آنها از آینده بازار، باعث فروش شتابزده سهام شده است. به‌علاوه با رونق گرفتن بازار رمزارزها، برخی از سهامداران که از بورس ناامید شده بودند، سرمایه خود را از بازار خارج کرده و به سمت بازار ارز دیجیتال رفتند.»

حذف سفته‌بازان، حذف یکی از ارکان بازار است

مدیرعامل کارگزاری آپادانا، سفته‌بازان را یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر بازار دانست و گفت: «برخی از سیاست‌گذاری‌های بازار، از جمله مسدود کردن تعدادی از کدها، به این آشفتگی‌ها دامن زند. به‌هرحال سفته‌بازان یکی از ارکان بازارهای مالی هستند. وقتی آنها حذف می‌شود انگار که سرمایه‌گذار نهادی و حقوقی هم حذف شده است که عملا هم این اتفاق افتاد؛ حقوقی‌ها به دلیل اینکه فروشی نمی‌توانند انجام دهند، از بازار خارج شدند و هم سفته‌بازان حذف شدند.»

بازار درگیر بحران روانی شده است

مهدوی، در مورد راهکارهای برون‌رفت از تنش این روزهای بازار، گفت: «در اینباره، کارشناسان نظرات متفاوتی دارند. برخی از آنها پیشنهاد باز شدن دامنه نوسان را می‌دهند که سهم‌ها قیمت خورده و به فروش برسند. بعضی دیگر بر این باورند که دامنه نامتقارن باقی بماند اما در مقابل تزریق نقدینگی هم انجام شود که ترس و دلهره یا قفل شدن در صف فروش نباشد. من معتقد به نظریه اول نیستم، به‌دلیل اینکه بازار در حال حاضر به‌لحاظ روانی مشکل دارد. اگر کف را باز بگذاریم، معلوم نیست به‌ چه شکلی سهم‌ها به‌فروش برسد که این موضوع خسارت‌زا خواهد بود، چرا که تقاضای موثر در بازار وجود ندارد. بنابر این بهتر است که نقدینگی مناسب در بازار وارد شود. همچنین باید موانع از سر راه بازار برداشته شود که مثلا قیمت‌گذاری خودرو یکی از آن موانع است؛ از آنجا که هیچ سیگنال مثبتی برای صنعت خودرو نیست، صف‌های فروش آن، به‌تنهایی عامل مهمی در به‌هم ریختگی بازار هستند. مورد دیگر شفاف‌سازی نرخ تسعیر بانک‌هاست. موانع تولید، افزایش نرخ سیمان و … هم از دیگر عوامل آسیب‌زا بوده‌اند. در واقع این موارد، تأثیر روانی بر بازار می‌گذارد.»

این کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به نرخ سود بانکی، توضیح داد: «شاید به‌دلیل تورم، بانک مرکزی ناگزیر به افزایش نرخ بهره بانکی بوده اما همین موضوع، یکی از عواملی است که بیشتر از موارد قبلی، به نقدینگی و رشد بازار آسیب زده است. از آنجایی که صرفه اقتصادی در سایر فعالیت‌ها کاهش یافته، سود بانکی بالا، سرمایه‌داران بازار به سمت سپرده بانکی حرکت می‌کنند.»